Οι νεφροί είναι όργανα με ζωτικό ρόλο για την υγεία μας.

Φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνουν τις τοξίνες, ρυθμίζουν την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών, συμβάλλουν στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και στην παραγωγή ορμονών που είναι απαραίτητες για την αιμοποίηση και την υγεία των οστών.

Όταν παρουσιάζεται κάποια πάθηση στους νεφρούς, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολυεπίπεδες και να επηρεάζουν ολόκληρο τον οργανισμό.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία είναι καθοριστικές για τη διατήρηση της υγείας.

Παρακάτω παρουσιάζονται οι συχνότερες παθήσεις των νεφρών, τα κύρια χαρακτηριστικά τους και οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.

Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια εμφανίζεται ξαφνικά και χαρακτηρίζεται από απότομη μείωση της νεφρικής λειτουργίας.

Συχνά οφείλεται σε έντονη αφυδάτωση, σοβαρή λοίμωξη, απόφραξη στην αποχέτευση των ούρων ή λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν τους νεφρούς.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι η μείωση της ποσότητας των ούρων, οίδημα, κόπωση και δύσπνοια.

Η διάγνωση βασίζεται σε αιματολογικές εξετάσεις (ουρία, κρεατινίνη), ανάλυση ούρων και απεικονιστικό έλεγχο.

Η θεραπεία στοχεύει στην αντιμετώπιση της αιτίας, την αποκατάσταση της υδάτωσης, την προσεκτική ρύθμιση των ηλεκτρολυτών και σε κάποιες περιπτώσεις στην προσωρινή υποστήριξη με αιμοκάθαρση.

Η έγκαιρη παρέμβαση αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες πλήρους αποκατάστασης.

Χρόνια νεφρική νόσος

Η χρόνια νεφρική νόσος αναπτύσσεται σταδιακά, συνήθως λόγω σακχαρώδη διαβήτη, υπέρτασης ή χρόνιων φλεγμονών. Στα πρώιμα στάδια μπορεί να μην προκαλεί εμφανή συμπτώματα, κάτι που την καθιστά ύπουλη.

Με την εξέλιξη, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν κατακράτηση υγρών, υπέρταση, αναιμία, αδυναμία και διαταραχές στα οστά.

Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις, καθώς και με υπερηχογράφημα νεφρών.

Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει έλεγχο των υποκείμενων παραγόντων, διατροφή χαμηλή σε αλάτι και πρωτεΐνη, φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση της πίεσης και των επιπέδων σακχάρου, ενώ σε προχωρημένα στάδια απαιτείται αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.

Νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά)

Η νεφρολιθίαση είναι μια από τις πιο συχνές και επώδυνες παθήσεις των νεφρών. Προκαλείται από τον σχηματισμό κρυστάλλων στα ούρα, οι οποίοι εξελίσσονται σε πέτρες.

Τα κύρια συμπτώματα είναι ο έντονος κολικός πόνος στη μέση ή την κοιλιά, αίμα στα ούρα και ναυτία.

Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία. Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση των λίθων: μικρότερες πέτρες αποβάλλονται με άφθονη ενυδάτωση και αναλγητική αγωγή, ενώ μεγαλύτερες απαιτούν λιθοτριψία ή ενδοσκοπική αφαίρεση.

Παράλληλα, η διαιτητική καθοδήγηση βοηθά στην πρόληψη νέων επεισοδίων.

Νεφρικές λοιμώξεις (πυελονεφρίτιδα)

Η πυελονεφρίτιδα είναι μια λοίμωξη που ξεκινά συνήθως από την ουροδόχο κύστη και ανεβαίνει προς τους νεφρούς.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πόνο στη μέση, ρίγη και συχνουρία.

Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με γενική και καλλιέργεια ούρων. Η θεραπεία απαιτεί άμεση χορήγηση αντιβιοτικών, ενυδάτωση και σε σοβαρές περιπτώσεις νοσηλεία.

Η καθυστέρηση στη θεραπεία μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στον νεφρικό ιστό, γι’ αυτό είναι σημαντικό κάθε λοίμωξη να αντιμετωπίζεται χωρίς καθυστέρηση.

Κύστεις και πολυκυστική νόσος

Οι κύστεις στους νεφρούς μπορεί να είναι μεμονωμένες και ακίνδυνες ή να αποτελούν μέρος της πολυκυστικής νόσου, μιας κληρονομικής κατάστασης.

Ενώ οι απλές κύστεις συνήθως δεν προκαλούν προβλήματα, η πολυκυστική νόσος μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία. Η θεραπεία των απλών κύστεων σπάνια είναι απαραίτητη, ενώ για την πολυκυστική νόσο η παρακολούθηση, η ρύθμιση της πίεσης και η υποστηρικτική αγωγή αποτελούν τον βασικό κορμό. Σ

ε προχωρημένα στάδια μπορεί να απαιτηθεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση.

Νεφρικοί όγκοι

Οι νεφρικοί όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις, με τον καρκίνο του νεφρού να αποτελεί την πιο σοβαρή μορφή. Συχνά δεν δίνουν συμπτώματα στα αρχικά στάδια και ανακαλύπτονται τυχαία σε υπερηχογράφημα.

Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αίμα στα ούρα, πόνος στη μέση και απώλεια βάρους.
Η διάγνωση γίνεται με αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση (μερική ή ολική νεφρεκτομή), στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή ή ανοσοθεραπεία, ανάλογα με το στάδιο και τον τύπο του όγκου.

Νεφρωσικό σύνδρομο

Πρόκειται για κατάσταση κατά την οποία οι νεφροί αποβάλλουν μεγάλη ποσότητα πρωτεϊνών στα ούρα. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση οιδημάτων, ιδιαίτερα στα βλέφαρα και τα πόδια, καθώς και αυξημένη χοληστερόλη.

Η διάγνωση βασίζεται σε εξετάσεις ούρων και αίματος. Η θεραπεία περιλαμβάνει κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά, διουρητικά και ειδική διατροφή με περιορισμό αλατιού. Η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να προλάβει μόνιμες βλάβες.

Διάμεση νεφρίτιδα

Η διάμεση νεφρίτιδα είναι φλεγμονή του ιστού των νεφρών που συνήθως προκαλείται από φάρμακα ή λοιμώξεις.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι μη ειδικά, όπως κόπωση, εξάνθημα, πόνος στη μέση και αλλαγές στην ποσότητα των ούρων.

Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικό και ουρολογικό έλεγχο, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται βιοψία νεφρού. Η θεραπεία περιλαμβάνει διακοπή του υπεύθυνου φαρμάκου, αντιβιοτική ή αντιφλεγμονώδη αγωγή και σε σοβαρές περιπτώσεις χορήγηση κορτιζόνης.

Νεφραγγειακή υπέρταση

Πρόκειται για υπέρταση που οφείλεται σε στένωση των αρτηριών που αιματώνουν τους νεφρούς. Συνήθως δεν εμφανίζει ιδιαίτερα συμπτώματα πέρα από την υψηλή πίεση που δεν ανταποκρίνεται εύκολα στη φαρμακευτική αγωγή.
Η διάγνωση γίνεται με αγγειογραφία, αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία περιλαμβάνει αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent ή σε ορισμένες περιπτώσεις χειρουργική αποκατάσταση, σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο της πίεσης.

Οι παθήσεις των νεφρών είναι πολυάριθμες και ποικίλουν από απλές και αναστρέψιμες καταστάσεις μέχρι σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή νόσους.

Αυτό που τις ενώνει είναι ότι η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή παρακολούθηση από εξειδικευμένο ουρολόγο μπορούν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στη διατήρηση της υγείας και στην εμφάνιση μόνιμων προβλημάτων.

Η φροντίδα των νεφρών δεν αφορά μόνο όσους έχουν ήδη πρόβλημα, αλλά και όσους θέλουν να προστατεύσουν το μέλλον τους.

Η σωστή ενυδάτωση, η αποφυγή καπνίσματος, η τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και η έγκαιρη επίσκεψη στον γιατρό είναι απλά αλλά ουσιαστικά βήματα για υγιείς νεφρούς σε όλη τη διάρκεια της ζωής.