Οι όρχεις αποτελούν ζωτικής σημασίας όργανα του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος.

Εκτός από την παραγωγή σπερματοζωαρίων, είναι υπεύθυνοι και για τη δημιουργία σημαντικών ορμονών, όπως η τεστοστερόνη.

Ορισμένες παθήσεις των όρχεων δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με φαρμακευτική αγωγή και χρειάζονται χειρουργική παρέμβαση.

Στόχος είναι η διατήρηση της υγείας, της γονιμότητας και, σε κάποιες περιπτώσεις, η ίδια η ζωή του ασθενούς.

Κρυψορχία

Η κρυψορχία εμφανίζεται όταν ένας ή και οι δύο όρχεις δεν έχουν κατέβει στο όσχεο κατά τη γέννηση. Αν δεν διορθωθεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γονιμότητας και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου όρχεως.

Χειρουργική τεχνική: Ορχεοπηξία – τοποθέτηση του όρχεως στη φυσιολογική του θέση στο όσχεο.

Πότε επιλέγεται: Συνιστάται να πραγματοποιείται στην παιδική ηλικία, ιδανικά πριν τα 2 έτη. Μπορεί να γίνει και σε μεγαλύτερες ηλικίες εάν η πάθηση δεν έχει αντιμετωπιστεί νωρίτερα.

Ανάρρωση: Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία, συνήθως αυθημερόν ή με μία διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Η πλήρης επάνοδος στις δραστηριότητες του παιδιού είναι γρήγορη, μέσα σε λίγες ημέρες.

Συστροφή Όρχεως

Η συστροφή αποτελεί επείγουσα κατάσταση: ο όρχις στρέφεται γύρω από τον σπερματικό τόνο, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η αιμάτωσή του.

Η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του όρχεως.

Χειρουργική τεχνική: Επείγουσα αποκατάσταση και σταθεροποίηση του όρχεως (ορχεοπηξία). Αν ο όρχις έχει νεκρωθεί, γίνεται ορχεκτομή.

Πότε επιλέγεται: Σε όλα τα περιστατικά, άμεσα, κυρίως σε εφήβους και νεαρούς άνδρες. Ο χρόνος είναι κρίσιμος – η επέμβαση πρέπει να γίνει εντός λίγων ωρών.

Ανάρρωση: Μετά την επιτυχή επέμβαση, η ανάρρωση είναι ταχεία. Συνιστάται αποχή από έντονη σωματική δραστηριότητα για περίπου 2–3 εβδομάδες.

Υδροκήλη

Η υδροκήλη είναι η συγκέντρωση υγρού γύρω από τον όρχι, που προκαλεί διόγκωση του οσχέου. Αν και καλοήθης, μπορεί να δημιουργεί ενόχληση, αίσθημα βάρους ή αισθητικό πρόβλημα.

Χειρουργική τεχνική: Υδροκηλεκτομή – αφαίρεση ή ανάστροφη τοποθέτηση του σάκου που περιέχει το υγρό.

Πότε επιλέγεται: Όταν η υδροκήλη είναι μεγάλη, προκαλεί ενοχλήσεις ή παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ανάρρωση: Η επέμβαση διαρκεί περίπου 30–60 λεπτά, με νοσηλεία μίας ημέρας. Ο ασθενής επιστρέφει σύντομα στις δραστηριότητές του, αποφεύγοντας όμως την έντονη καταπόνηση για 2–3 εβδομάδες.

Βαροκήλη

Η βαροκήλη είναι η κιρσοειδής διάταση των φλεβών γύρω από τον όρχι και μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα.

Συχνά ανιχνεύεται σε άνδρες με υπογονιμότητα ή τυχαία σε εξέταση.

Χειρουργικές τεχνικές:

• Ανοιχτή απολίνωση των φλεβών.
• Λαπαροσκοπική απολίνωση.
• Μικροχειρουργική απολίνωση με τη βοήθεια μικροσκοπίου (με τα καλύτερα ποσοστά επιτυχίας).
• Εμβολισμός (ενδαγγειακή, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος).

Πότε επιλέγεται: Σε άνδρες με ενοχλήματα, προβλήματα γονιμότητας ή όταν παρατηρείται σημαντική ατροφία του όρχεως.

Ανάρρωση: Συνήθως ο ασθενής επιστρέφει σπίτι την ίδια ημέρα. Η πλήρης ανάρρωση διαρκεί λίγες ημέρες, με γρήγορη επάνοδο στην εργασία. Η αποχή από έντονη άσκηση διαρκεί περίπου 1–2 εβδομάδες.

Όγκοι Όρχεων

Ο καρκίνος του όρχεως είναι σπάνιος, αλλά αφορά κυρίως νέους άνδρες ηλικίας 20–40 ετών. Η έγκαιρη διάγνωση παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόγνωση.

Χειρουργική τεχνική: Ριζική ορχεκτομή – αφαίρεση του όρχεως και του σπερματικού τόνου μέσω τομής στη βουβωνική χώρα.

Πότε επιλέγεται: Σε όλες τις περιπτώσεις όπου υπάρχει ύποπτη μάζα ή νεόπλασμα στον όρχι.

Ανάρρωση: Ο ασθενής νοσηλεύεται συνήθως 1–2 ημέρες. Η αποκατάσταση είναι σχετικά γρήγορη. Ανάλογα με το στάδιο της νόσου, μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία (χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία).

Οι παθήσεις των όρχεων, αν και σε πολλές περιπτώσεις καλοήθεις, απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση και, όταν χρειάζεται, άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.

Από την κρυψορχία της παιδικής ηλικίας έως τις πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως οι όγκοι, κάθε επέμβαση έχει τον δικό της στόχο: τη διατήρηση της γονιμότητας, την αποφυγή επιπλοκών ή τη θεραπεία μιας κακοήθειας.

Ο ουρολόγος είναι ο ειδικός που θα καθοδηγήσει τον ασθενή, εξηγώντας τις διαθέσιμες επιλογές και βοηθώντας τον να επιστρέψει με ασφάλεια στην καθημερινότητά του.